Monthly Archives: February 2022

hindi Other sthOthra rathnam

स्तोत्र रत्नम – श्लोक 11 – 20 – सरल व्याख्या

Published by:

श्री: श्रीमते शठकोपाय नमः श्रीमते रामानुजाय नमः श्रीमत् वरवरमुनये नमः

पूरी श्रृंखला

<< 1 – 10

श्लोक 11 –

इस पासूर में परत्व लक्षण (सर्वोच्चता की पहचान) की व्याख्या की गई है।

स्वाभाविकानवधिकातिषयेशितृत्वम
नारायण त्वयि न मृष्यति वैदिक: क: |

ब्रह्मा शिवश्शतमख परम: स्वराडिति
एते’पि यस्य महिमार्णवविप्रुशस्थे ||

हे नारायण! ब्रह्मा, शिव, इंद्र और मुक्तात्मा, जो कर्म से बंधे नहीं हैं और उन सभी दूसरे देवताओं से बड़े हैं – ये सभी व्यक्ति आपकी महानता के सागर में एक बूंद के समान हैं; कौन सा वैदिक (वेद का अभ्यास करने वाला) आपके ऐश्वर्य (नियंत्रण करने की क्षमता) को वहन नहीं करेगा जो स्वाभाविक है और जिसमें असीम महानता है?

श्लोक 12 –

इस पासूर में, भगवान की पहचान के बारे में संदेह उत्पन्न करने वाले (सामान्य और विशिष्ट) नामों के अपेक्षा, श्रीआळवन्दार स्वामीजी दयापूर्वक उन नामों की व्याख्या कर रहे हैं जो व्यक्तिगत रूप से पूर्ण हैं और स्पष्ट रूप से भगवान की सर्वोच्चता की पहचान कराने में सक्षम हैं।

कश्श्री : श्रिय: परमसत्वसमाश्रय: क:
क: पुंडरिकनयन: पुरुषोत्तम: क: |

कस्यायुतायुतशतैककलांशकांशै विश्वं
विचित्रचिदचित्प्रविभागवृत्तम ||

श्रीजी (श्री महालक्ष्मी) का धन कौन है? शुद्ध सत्वता किसके पास है? कमल नयन कौन हैं? पुरुषोत्तम के नाम से किन्हें जाना जाता है? किसके संकल्प/ व्रत का एक छोटा सा अंश (कई करोड़ आकार के हजारवें हिस्से का) इस संसार जिसमें चेतन और अचेतन की विविध श्रेणियां हैं, को संभालता और बनाए रखता है?

श्लोक 13 –

श्रीआळवन्दार स्वामीजी इतिहास और पुराणों की घटनाओं के माध्यम से ब्रह्मा, रुद्र, आदि के क्षेत्रज्ञत्व (जीवात्मा होने) और भगवान के परत्व (सर्वोच्चता) होने की व्याख्या करते हैं।

वेदापहार गुरुपातक दैत्यपीडादि
आपात विमोचनमहिष्टफलप्रदानै: |

कोन्य: प्रजापशुपती परिपाति कस्य:
पादोदकेन स शिवस्स्वशिरोधृतेन ||

(भगवान के अलावा) और किसने, ब्रह्मा जो प्रजापति हैं और शिव जो पशुपति हैं, उनके अनेकों संकटों को दूर करके उनकी रक्षा की है, जैसे वेदों की चोरी [ब्रह्मा द्वारा वेदों को खोना], अपने पिता के सिर को तोड़ने के कारण प्राप्त पाप [रुद्र द्वारा ब्रह्मा का सिर तोड़ना] और असुरों द्वारा दिया गया दुःख [इंद्र और अन्य देवताओं के लिए] आदि? किसके श्रीपाद तीर्थ (गंगाजी का पवित्र जल, जो भगवान के चरण कमल से निकली है) को अपने शीश पर धारण करने से शिव शुद्ध हो गए थे?

श्लोक 14 –

श्री आळवन्दार स्वामीजी यहाँ (इन पांच पासूरों की श्रृंखला के निष्कर्ष स्वरूप) भगवान की सर्वोच्चता की व्याख्या करते है, जो ऐसे न्याय-संगत तर्क और बुद्धि विवेक पर आधारित है, जो प्रमाणों (अर्थात शास्त्र, प्रामाणिक शास्त्र) के अनुकूल हैं।

कस्योदरे हरविरिञ्चमुख: प्रपंच:
को रक्षतीममजनिष्ट च कस्य नाभे: |

क्रान्त्वा निगीर्य पुनरद्गिरति त्वदन्य:
क: केन वैष परवानिति शक्यशङ्क: ||

किसके उदर में शिव, ब्रह्मा आदि और संसार वशीभूत थे? इस दुनिया की रक्षा कौन कर रहा है? किसकी नाभिकमल से (यह संसार) उत्पन्न हुआ? आपके अलावा और किस ने इस दुनिया को नाप कर, निगल कर, फिर से उगल दिया? क्या इस संसार की प्रभुता पर तनिक भी संदेह हो सकता है?

श्लोक 15 –

इस श्लोक में जो बताया गया है, जबकि वह स्पष्ट रूप से प्रामाणिक ग्रंथों के माध्यम से भी स्थापित किया गया है, जैसा कि श्री भगवत गीता 16.20 में कहा गया है “आसुरीं योनिमापन्ना” (असुर के रूप में जन्म लेना), यह सोचते हुए कि “हाय! ये आसुरी लोग आपको जानने का सुअवसर खो रहे हैं!” श्रीआळवन्दार स्वामीजी को ऐसे लोगों कि क्षति का दुख होता है। वैकल्पिक व्याख्या – इन विशिष्ट भगवान को आसुरी लोगों द्वारा नहीं देखा जाना चाहिए जैसा कि तिरुवाइमोळि 1.3.4 में कहा गया है “यारुमोर निलैमैयन् एन अरिवरीय एम्पेरुमान”, अर्थात भगवान ऐसे है कि उन्हें [ईर्ष्यालु] लोग नहीं समझ सकते क्योन्की उनके “ऐसे गुण है”)।

त्वां शीलरूपचरितै: परमप्रकृष्ट:
सत्वेन सात्विकतया प्रबलैश शास्त्रै: |

प्रख्यातदैवपरमार्थविदां  मतैश्च
नैवासुरप्रकृतय: प्रभवन्ति बोध्दुम् ||

[शोक!] आसुरी लोग, आपको जानने में असमर्थ हैं (अर्थात भगवान को, जो सर्वश्रेष्ठ है), जिनके विषय में हम इस प्रकार से जानते है-

• आपका शील गुण (सरलता का गुण), रूप (जिसे वेद द्वारा महिमामंडित किया जाता है) और (दिव्य) गतिविधियाँ,

• आपका निवास/ संपत्ति जो शुद्ध सत्व से परिपूर्ण है,

• शास्त्र जो अपनी अच्छाई की प्रकृति के कारण दृढ़ हैं और

• उन लोगों की सम्मति के माध्यम से जो आपके विषय में सच्चाई जानते हैं।

श्लोक 16 –

श्रीआळवन्दार स्वामीजी महान आत्माओं द्वारा भगवान तक पहुँचने के बारे में विचार करते हैं जो कि भगवान की सादगी के कारण ही संभव है और इसे [उनके द्वारा भगवान को जानने/प्राप्त करने] वह (श्रीआळवन्दार स्वामीजी) अपना लाभ मानते हैं।

उल्लङ्घित  त्रिविध सीमसमातिशायी
संभावनं तव परिब्रढिमस्वभावं |

मायाबलेन भवता’पी निगुह्यमानं
पश्यन्ती केचिदनिशं  त्वदनन्यभावा: ||

वे (कुछ) महान आत्माएं, जो विशेष रूप से सिर्फ आपके विषय में ही विचार करते हुए आपके प्रभुत्व को देखते हैं, जो तीन प्रकार की सीमाओं (काल (समय), देश (स्थान) और वस्तु (इकाई)) से परे है और “क्या कोई आपके बराबर या उच्चतर है?” इस प्रकार के संदेह से भी परे है। वह भी तब जब आपके ऐसे स्वामित्व/ आधिपत्य को आपने अपनी अद्भुत क्षमता से छुपाया हुआ है।

श्लोक 17 –

यहाँ श्रीआळवन्दार स्वामीजी विभिन्न प्रकार की संस्थाओं की व्याख्या करते हैं, जो भगवान द्वारा नियंत्रित होती हैं और जो उनके सर्वेश्वरत्व (सभी पर प्रभुत्व) को सिद्ध करता है, जिसे पहले समझाया गया है।

यदण्डं अण्डान्तर गोचरं च यत्
दशोत्तराण्यावरणानि यानि च |

गुणाः प्रधानं पुरुशः परं पदं
परात्परं ब्रह्म च ते विभूतयः||

(1) ब्रह्माण्ड [ब्रह्मा के नियंत्रण में 14 परतों वाला अंडाकार आकार का ब्रह्मांड], (2) जो कुछ भी अंड के अंदर है, (3) वे [सात] आवरण (बाढ़ा) [जो अंड को आच्छादित करते हैं] जिनमें से प्रत्येक अपने पिछले के 10 गुना है और उन सभी की तुलना में आकार में बड़ा, (4) गुण जैसे सत्व (अच्छाई), रजस (राग) और तमस (अज्ञान), (5) मूल प्रकृति (प्राथमिक पदार्थ), (6) जीवात्माओं का संग्रह (चेतन संस्थाएं), (7) श्रीवैकुंठम (आध्यात्मिक क्षेत्र), (8) नित्यसूरियों का समूह जो मुक्तात्माओं से श्रेष्ठ हैं (जो ब्रह्मा और अन्य से शुरू होने वाले देवताओं से श्रेष्ठ हैं), और (9) दिव्य शुभ रूप हैं, ये सभी आपके शरीर/रूप है।

श्लोक 18 –

श्रीआळवन्दार स्वामीजी ने पहले “शरण्य” (शरण – भगवान) की महानता के बारे में बात की थी और इस श्लोक में, हममें जो झिझक है कि “मैं ऐसे उभय विभूति नाथ (दोनों दुनिया के स्वामी) तक कैसे पहुँच सकता हूं?”, उसको समाप्त करने के लिए भगवान के ऐसे बारह गुणों की व्याख्या करते है जो भक्तों को भगवान में लगाती हैं। वैकल्पिक रूप से – पहले भगवान के सर्वेश्वरत्वम (सर्वोच्चता) की व्याख्या की गई है और अब वे भगवान के उन गुणों के बारे में बोलते हैं जिनके बारे में बात करना उपयुक्त है।

वशी वदान्यो गुणवान् रुजुश्शुचिर्
मृदुर्दयालुर् मधुरस्थिरस् सम: |

कृती कृतज्ञस्त्वमसी स्वभावत:
समस्तकल्याणगुणामृतोदधि: ||

आप स्वाभाविक रूप से शुभ गुणों के अमृत सागर हैं जैसे (1) नियंत्रित होना (अपने भक्तों द्वारा), (2) उदार होना (अपने आप को अपने भक्तों के सामने प्रस्तुत करना), (3) सौशील्य (स्वभाव में उत्कृष्टता), (4) स्वयं को बिना किसी भेदभाव के सभी के लिए प्रस्तुत करना, (5) ईमानदार होना (मन, वचन और कर्म में), (6) पवित्रता (निर्हेतुक अपनी दया प्रदान करना), (7) अपने भक्तों से वियोग को सहन करने में असमर्थ होना, (8) दयालु होना (अपने भक्तों का दुःख सहन नहीं कर सकना), (9) मधुर होना, रक्षा में दृढ़ होना (अपने भक्त की), (10) एक समान होना (उन सभी के लिए जो आपके प्रति समर्पण करते हैं), (11) कर्मों में संलग्न होना (अपने भक्तों के लिए, उन्हें अपना समझकर) और (12) अपने भक्तों के प्रति उनके छोटे से छोटे कृत्य के लिए भी आभारी होना।

श्लोक 19 –

श्रीआळवन्दार स्वामीजी कहते हैं कि जिस प्रकार भगवान के शुभ गुण असंख्य हैं, उसी प्रकार प्रत्येक गुण भी अपने आप में असीम है।

उपर्युपर्युब्जभुवो’पी पूरुषान्
प्रकलप्य ते ये शतमित्यनुक्रमात् |

गिरस् त्वदेकैकगुणावधीप्सया
सदा स्थिता नोद्यमतो’तिशेरते ||

अधिक से अधिक ब्रह्मा के लिए “ते ये शतं” (ऐसे सौ) का बार-बार पाठ करके, वेद वाक्य (पवित्र ध्वनियाँ / भजन) हमेशा नए ब्रह्मा की कल्पना करने पर केंद्रित होते हैं, जो आपके प्रत्येक गुण की सीमा को देखने की इच्छा रखते हैं, और जो अभी तक प्रारंभिक चरण से आगे नहीं बढ़े सके हैं।

श्लोक 20 –

श्रीआळवन्दार स्वामीजी अब उन भक्तों की महानता की व्याख्या करते हैं जो पहले बताए गए भगवान के गुणों के भोक्ता हैं। वैकल्पिक व्याख्या – यदि उन भक्तों के लिए इतनी महानता है जिन्होंने भगवान से इतनी महानता प्राप्त की है जैसा कि ब्रह्म सूत्र 1.1.20 में कहा गया है “अस्मिन्नस्य च तद्योगं शास्ति ” (श्रुति ब्रह्म के साथ जीवात्मा की आनंदमय एकता की व्याख्या करती है, जो आनंदमय है), यह स्पष्ट है कि भगवान की महानता को मापा नहीं जा सकता।

त्वदाश्रितानां जगदुद्भवस्थिति
प्रणाशसंसारविमोचनादया: |

भवन्ति लीला विदयश्च वैदिका:
त्वदीय गंभीर मनोनुसारिण: ||

आपके भक्तों के लिए (जैसे ब्रह्मा आदि) संसार की रचना करना, रक्षा करना, संहार करना, संसार (भौतिक क्षेत्र) को पार करने में सहायता करना आदि, सभी आपके लिए क्रीड़ा के समान हैं; वेद के नियम भी आपके भक्तों के गहन दिव्य हृदयों का पालन करते हैं।

– अडियेन भगवती रामानुजदासी

आधार : http://divyaprabandham.koyil.org/index.php/2020/10/sthothra-rathnam-slokams-11-to-20-simple/

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

iraNdAm Ayiram periya thirumozhi periya thirumozhi 2nd centum

periya thirumozhi – 2.7.8 – alangezhu thadakkai

Published by:

SrI:  SrImathE SatakOpAya nama:  SrImathE rAmAnujAya nama:  SrImath varavaramunayE nama:

periya thirumozhi >> Second centum >> Seventh decad

<< Previous

Highlights from avathArikai (Introduction)

No specific introduction.

pAsuram

alangezhu thadakkai Ayan vAy AmbaRku
azhiyumAl en uLLam ennum
pulangezhu poru nIrp putkuzhi pAdum
pOdhumO nIrmalaikkennum
kulangezhu kollik kOmaLavalli
kodiyidai nedu mazhaik kaNNi
ilangezhil thOLikku en ninaindhirundhAy
idavendhai endhai pirAnE

Word-by-Word meanings

(My daughter)
alam – the weapon named halam (plough)
kezhu – shining
thadam – huge
kai – having divine hands
Ayan – krishNa, the cowherd boy, his
vAy – playing from his divine lips
AmbaRku – for the sound of flute
en uLLam – my mind
azhiyum – is getting destroyed
ennum – she is saying;
pulam – all the senses
kezhu – to attract all senses towards it
poru – rising waves
nIr – having water
putkuzhi – incidents relating to vijayarAghavan emperumAn of thirupputkuzhi
pAdum – she is singing;
nIr malaikku – for thirunIrmalai
pOdhumO – let us go
ennum – she is saying;
kolli – like the doll in kolli mountain
kezhu – best
kulam – born in the clan
kOmaLam – beautiful
valli – one who is tender like a creeper
kodi idai – one who is having waist like a vanji creeper
nedu mazhai – continuously flowing tears, like a torrential rain
kaNNi – having eyes
ilangu – shining
ezhil – beautiful
thOLikku – on the matter of this girl who is having shoulder
en ninaindhirundhAy – what are you thinking?

(leaving paramapadham)
idavendhai – having arrived in thiruvidavendhai
endhai pirAnE – Oh lord of my clan!
sollu – You should mercifully speak a word.

Simple translation

My daughter parakAla nAyaki is saying “My mind is getting destroyed for the sound of flute played from the divine lips of krishNa, the cowherd boy, who is having shining, huge, divine hands having the weapon, plough”; she is singing  incidents relating to vijayarAghavan emperumAn of thirupputkuzhi which is having water with rising waves which attract all senses towards it; she is saying “let us go to thirunIrmalai”; she is born in the best clan like the doll in the kolli mountain, is tender like a beautiful creeper and is having waist like a vanji creeper. Oh lord of my clan! What are you thinking in the matter of this girl who is having eyes where tears are flowing continuously like a torrential rain and is having beautiful shoulder? You should mercifully speak a word.

Highlights from vyAkyAnam (Commentary)

alam … – While it is apt for her to hide her mind getting destroyed, she is speaking about the same in front of me who is her mother. alam indicates halam. She is saying “My innocent heart is getting destroyed for the flute sound of krishNa’s divine lips, where he is having well-rounded shoulder which is holding the plough. His flute music will even melt diamond. Ambal is said to be “ilaik kuzhal” (flute made with leaf) also by some. What is the principle behind saying “one who is holding halam” – just as his weapon will destroy his enemies, she is getting destroyed by his flute music. He will play the music to indicate that he could not arrive on time since he was subservient to his parents. As said in SrIvishNu purANam 5.13-17 “jagau kalapadham Sauri: thAra manthra kruthakramam | ramyam gItha dhvanim SruthvA santhyajyAvasathAmsthadhA ||” (krishNa played beautiful music with high and low tones in his flute. The cowherd girls left their homes and arrived at his place on hearing that music). Alternatively – this could be explaining nambi mUththa pirAn’s (balarAma) flute music which precedes krishNa’s arrival, just as the indication in a river bed before a flood.

It appears that emperumAn’s presence in the dhivyadhESams will destroy with even greater force than that flute music. “pulam” could mean fertile land. Alternatively – as she meditated upon emperumAn’s presence in thirupputkuzhi which has abundance of water where waves strike at each other, to attract the senses of those who see it, she is singing out without thinking that I am her mother.

pOdhumO nIr malaikku ennum – She is telling her mother, as if telling her friends, who is trying to stop her thinking “Looking at her stage, she will quickly reach thirupputkuzhi”.

kulam … – There is a doll in kolli mountain; it is totally beautiful in each limb; her greatness, family heritage and tenderness where she cannot be stared at even by well-wishers, are similar to that doll. She is said, as in thiruvAimozhi 7.2.7 “ennudaik kOmaLak kozhundhu” (my tender creeper).

kodi … – For the one who is having a creeper like waist and who is having the eye-glance which, when it hits anyone, will give him/her the experience of being drenched in a rain, and further having shining shoulders which are more beautiful than previously explained aspects.

en … – What are you thinking in the matter of parakAla nAyaki who is matching to you as said in SrI rAmAyaNam sundhara kANdam 16.5 “raghavOrhathi vaidhEhim” (SrI rAma suits sIthA pirAtti in all aspects)?

In the next article we will enjoy the next pAsuram.

adiyen sarathy ramanuja dasan

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org

Arththi prabandham Other telugu

ఆర్తి ప్రబంధం – 36

Published by:

శ్రీః  శ్రీమతే శఠకోపాయ నమః  శ్రీమతే రామానుజాయ నమః  శ్రీమత్ వరవరమునయే నమః

ఆర్తి ప్రబంధం

<< ఆర్తి ప్రబంధం – 35

పరిచయము

మునుపటి పాశురములో, మాముణులు  “మరుళాలే పులన్ పోగ వాంజై సెయ్యుం ఎందన్” అని అంటూ, తాము (మాముణులు) చేసిన ఘోర పాపాల వలన బలపడి ఉన్న తమ ఇంద్రియాలు, వాటి నియంత్రణలో ఉన్న తమ మనస్సుని తిరిగి సన్మార్గములోకి తీసుకురమ్మని శ్రీ రామానుజులను అభ్యర్థిస్తున్నారు. కానీ ఆ తరువాత కూడా, తమ పాప ప్రభావం కొనసాగుతూనే ఉంది. మాముణులు  తన మనస్సు ఈ లౌకిక భూసంబంధమైన, అల్పమైన, అసహ్యకరమైన మరియు “భోగ్యకరమైన” విషయాలపైనే ఆసక్తి చూపుతుంది అని వివరిస్తున్నారు. ఈ విషయాలు తన మనస్సు బుద్దిని గతి తప్పి నడిపిస్తున్నాయని, వాటికి మూల కారణమేమిటోనని ఆశ్చర్యపోయి, ఆ పాపాలు, వాటి ప్రభావాల మూలమేమిటో అంతు చిక్కక మాముణులు చివరకు ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం తన వద్ద లేదని తెలుపుతున్నారు.

పాశురము 36

వాశనైయిల్ ఊఱ్ఱమో మాళాద వల్వినైయో
యేదెన్ఱఱియేన్ ఎదిరాశా!!! తీదాగుం
ఐమ్బులనిలాశై అడియేన్ మనమ్ తన్నై
వన్బుడనే తాన్ అడరుం వందు

ప్రతి పద్ధార్ధములు

ఎదిరాశా – ఓ ఎంబెరుమానారే!!!
తీదాగుం –  ఆత్మకు “హానికరం” గా భావించబడేవి
ఐమ్బులనిల్ – మనల్ని నిరంతరము ప్రభావితము చేసే ఇంద్రియములు
అడియేన్ – నేను
మనమ్ తన్నై– మనస్సు యొక్క
ఆశై – ఆశిస్తుంది (లౌకిన సుఖము).
వన్బుడనే – (ఈ ఇంద్రియములు) బలవంతముగా
తాన్ వందు– స్వేచ్ఛతో తన ఇష్టానుసారంగా, ఎటువంటి బలవంతం లేకుండా
అడరుం – శాశ్వతముగా నాలో ఉండిపోవాలని నిర్ణయించుకొని

(ఈ రుచికి / కోరికకు కారణం ఏమిటో మాముణులు అడుగుతున్నారు)
ఊఱ్ఱమో – అది పాతుకొని ఉన్న అనుబంధమా
వాశనైయిల్ – అనాది నుండి ఉన్న అసంఖ్యాక పాపకర్మలా?
అల్వినైయో – నా ప్రసిద్ధ పాప కర్మలా?
మాళాద – అవి సమాధానానికి మించినవి (ఎన్నొ తపస్సులతో కూడా తొలగించబడని)
యేదెన్ఱు – ఏమిటది?
అఱియేన్ – దాని గురించి నాకు తెలియదు. (శ్రీ రామానుజులను దీనికి కారణాన్ని కనిపెట్టి, వాటి జాడ లేకుండా తొలగించాలని మాముణులు కోరుకుంటున్నారని అర్థము).

సరళ అనువాదము:

ప్రాపంచిన సుఖాసక్తి తన ఆత్మకి “హానికారకము” అని శాస్త్రము తెలుపుతున్నా తన మనస్సు మరియు బుద్ది పాపాల నియంత్రణలో ఉన్న ఆ లౌకిక సుఖాసక్తి పట్ల ఆకర్షణకి కారణమేమిటి అని రామనుజులను మాముణులు ప్రశ్నిస్తున్నారు. ఈ ఇంద్రియాలు మరియు పాపాలు అతన్ని నిరంతరము హింసించే కారణాన్ని తెలుసుకోలేక, వారు శ్రీ రామానుజులను అభ్యర్థిస్తూ కారణము అడుగుతున్నారు. అనంతరం, వాటిని నిర్మూలించి తమ శరణులోకి తీసుకోమని మాముణులు కోరుతున్నారు.

వివరణ:  

ఆత్మకి హితముకానివి కొన్ని విషయాలు ఉంటాయి. వారు “ఐంకరువి కణ్డవిన్బం (తిరువాయ్మొళి 4.9.10)” అని చెప్పినట్లుగా, ఇంద్రియాలచే ప్రేరేపితమైన ఆత్మ ఈ భౌతిక సుఖాలను వెదుకుతూ వెళుతుంది. అంతటితో ఆగకుండా, ఆత్మ ఆ సుఖానుభవము ఇంకా ఇంకా కవాలని కోరుకుంటుంది. ఈ సుఖాలు  ఆత్మకు “హానికరం” అని మన గ్రంథాలలో చెప్పబడ్డాయి. “హరందిప్రసపం మనః” అన్న వాఖ్యములో చెప్పినట్లుగా, “ఈ ఇంద్రియాలు నన్ను అణగద్రొక్కి వాటి ఇష్టానుసారంగా అన్ని వైపుల నుండి నన్ను లాగేస్తున్నాయి. మీ పాద పద్మాల యందు నేను శరణాగతి చేసి మిమ్ములనే శరణుగా స్వీకరిస్తున్నాను”.  మాముణులు దీనికి కారణం ఏమిటో ఊహించి శ్రీ రామానుజులను అడుగుతున్నారు. కూరతాళ్వాన్లు చెప్పినట్లుగా, “దుర్వాసనాత్రది మత స్సుఖమిందిర్యోత్తం హతుం నమే మదిరలం వరదాదిరాజః”, అనాదిగా అనేక జన్మలలో ఆర్జించిన పాపాల వలలో నేను చిక్కుకున్నానా? లేదా,  “మదియిలేన్ వల్వినైయే మాళాదో (తిరువాయ్మొళి 1.4.3)” నమ్మాళ్వార్లు పలికినట్లుగా, తపస్సుతో కానీ లేదా దుఃఖాలు అనుభవించినా కానీ కరగని నా కర్మ ప్రభావాలు అంత బలమైనవా? కారణం ఏమిటో నాకు తెలియదు. దీనికి కారణం ఏమిటో తెలుకుకొని వాటిని తొలగించమని శ్రీ రామానుజులను నేను కోరుతున్నాను”. ఈ పాశురము మరియు మునుపటి పాశురములో, “ఐంపులన్ల” అనగా ఇంద్రియాల ద్వారా పొందిన ప్రాపంచిక సుఖము అని మనము అర్థము చెప్పుకోవచ్చు.

అడియేన్ శ్రీదేవి రామానుజదాసి

మూలము : http://divyaprabandham.koyil.org/index.php/2017/02/arththi-prabandham-36/

పొందుపరిచిన స్థానము – http://divyaprabandham.koyil.org/

ప్రమేయము (గమ్యము) – http://koyil.org
ప్రమాణము (ప్రమాణ గ్రంథములు) – http://granthams.koyil.org
ప్రమాత (ఆచార్యులు) – http://acharyas.koyil.org
శ్రీవైష్ణవ విద్య / పిల్లల కోసం – http://pillai.koyil.org

Arththi prabandham Other telugu

ఆర్తి ప్రబంధం – 37

Published by:

శ్రీః  శ్రీమతే శఠకోపాయ నమః  శ్రీమతే రామానుజాయ నమః  శ్రీమత్ వరవరమునయే నమః

ఆర్తి ప్రబంధం

<< ఆర్తి ప్రబంధం – 36

పరిచయము

శ్రీ రామానుజులు తమతో ఏదో చెబుతున్నారని మాముణులు ఊహిస్తున్నారు. శ్రీ రామానుజులు తమ మనస్సులో ఏమి ఆలోచించి ఉండవచ్చో దానికి సమాధానమే ఈ పాశురము. శ్రీ రమానుజులు ఇలా వివరిస్తున్నారు – “హే! మామునీ! ఇంద్రియాల చెడు ప్రభావాల గురించి తలచుకొని భయపడుతున్నావు. చింతించకుము. ఇంద్రియాలు, పాపాల ఆగ్రహానికి నిన్ను నేను బలి కాకుండా చూస్తాను. అయినప్పటికీ, భయపడుతున్న నిన్ను నేను ఇంకా ఈ భౌతిక ప్రపంచములో  ఉంచడానికి కారణం ఉంది. “ఆర్థి అధికారా పూర్తిక్కెనుమదు ముఖ్యం” అనే ఒక సూక్తి ఉంది, ఈ వాఖ్యము ప్రకారం మనము ఆర్తి (ఆసక్తి) మరియు అధికారము (విముక్తి పొంది పరమపదానికి వెళ్ళే అర్హత) సంపాదించాలి. ఆ రెండూ పొందే వరకు, ఇక్కడే ఈ భూమిపైనే ఉండాలి. కావున, ఒకసారి నీవు పరమపదానికి వెళ్ళడానికి అవసమైన ఉన్నత ఆసక్తి నీలో ఉండి, నీవు యోగ్యత పరంగా నిజంగా అర్హుడివైతే, నీవు పరమమపదానికి చేరుకునేలా నేను చూస్తాను. ఆ సమయం వరకు, నీవు ఇక్కడే ఉండాలి”.  “హే! శ్రీ రామానుజ! ఈ జీవితంలో నాకు ఇంతవరకు ఎటువంటి అర్హత లేదు. నేను భవిష్యత్తులో ఇక ఎలాంటి అర్హతను పొందుతాను? నాకు కావలసిన అర్హతలను నాలో కలుగజేయక పోవడానికి కారణం ఏమిటి? పరమపదానికి వెళ్ళడానికి అర్హత పొందే మార్గంలో ఉన్న అన్ని అడ్డంకులను మీరు ఎందుకు తొలగించడం లేదు? మీరు ఆ అవరోధాలను ఎందుకు తొలగించడం లేదు? నన్ను పరమపదానికి ఇంకా ఎందుకు  తీసుకెళ్లడం లేదు? అని మాముణులు ప్రశ్నిస్తున్నారు.

పాశురము 37

ఇన్ఱళవుం ఇల్లాద అదిగారుం మేలుం ఎనక్కు
ఎన్ఱు ఉళదాం శొల్లాయ్ ఎదిరాశా! కున్ఱా
వినై త్తొడరై వెట్టి విట్టు మేలై వైగుందత్తు
ఎనై క్కడుగ ఏఱ్ఱాదదెన్?

ప్రతి పద్ధార్ధములు

శొల్లాయ్ – (ఎంబెరుమానారే!) దయచేసి నాకు చెప్పండి.
ఇన్ఱళవుం– ఇంత వరకు
ఇల్లాద అదిగారుం – (నాకు) అర్హత లేదు (పరమపదాన్ని చేరుకునే)
మేలుం – (ఈ కారణంగా) ఇప్పటి నుండి
ఎనక్కు– నాకు
ఎన్ఱుళదాం – ఎప్పుడు అవుతుంది? లేదా అసలు అవుతుందా? పరమపదాన్ని చేరుకునే అర్హత నేను ఎప్పుడు పొందుతాను? (ఇప్పుడు అవుతుందా?)
ఎదిరాశా– ఓ ఎంబెరుమానారే!!!
యేన్? – నీవు ఎందుకు?
క్కడుగ ఎన్నై ఏఱ్ఱాదదు – నన్ను త్వరగా తోసుకెళ్ళకుండా
మేలై – అతి గొప్పదైన
వైగుందత్తు – పరమపదము
వెట్టి విట్టు –  తొలగించడంతో
కున్ఱా –  క్షీణించని
వినై త్తొడరై – పాప కర్మ సంబంధము

సరళ అనువాదము:

ఈ పాశురములో, మాముణులు తన పాపాల మూటని తొలగించకపోవటానికి కారణమేమిటని శ్రీ రామానుజులను అడుగుతున్నారు. మాముణులను పరమపదానికి తీసుకెళ్లడానికి శ్రీ రామానుజులు ఆలస్యముగా వ్యవహరించడంలో కారణం ఏమిటి. అర్హత కారణం అయితే, తాను పరమపదానికి వెళ్ళడానికి ఎప్పటికీ అర్హత పొందలేనని మాముణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. వారిలో అణువు మాత్రము కూడా ఆ యోగ్యత లేనిదని, తాను పరమపదానికి వెళ్ళడానికి అర్హుడు కారని మాముణులు భావిస్తున్నారు. భవిష్యత్తులో వారు ఈ అర్హతలను ఎలా పొందగలరని శ్రీ రామానుజులను ప్రశ్నిస్తున్నారు.

వివరణ:  

మాముణులు ఇలా వివరిస్తున్నారు – “ఇన్ఱు తిరునాడుమెనక్కరుళ ఎణ్ణుగిన్ఱాయ్” అన్న సూక్తిలో చెప్పినట్లుగా, గతంలో కొంచము కూడా ఆ ఆసక్తి లేని నాకు, ఇప్పుడు లేదా భవిష్యత్తులో ఆ అర్హతను (పరమపదము వెళ్ళడానికి) ఎలా పొందుతాను? ఇంతవరకు ఎన్నడూ లేని యోగ్యత ఇప్పుడు ఎలా పుట్టుకు వస్తుంది. శ్రీ రామానుజా!!!! దీని గురించి మీరు నాకు వివరించాలి. “తొన్మావల్వినై తొడర్” అని చెప్పినట్లుగా, ఎప్పటికీ తరగని నా పాప సంబంధము నా పరమపద యాత్రలో ఖచ్చితంగా అడ్డంకి అవుతుంది. మీరు నా ఈ పాపాలను ఎందుకు తొలగించి, “మేలై వైకుంటతితుత్తుమ్” (తిరువాయ్మొళి 8.6.11)” లో వర్ణించిన గొప్ప పరమపదానికి నన్ను ఎందుకు తీసుకెళ్లడం లేదు. నాకు పరమపదాన్ని ఎందుకు ప్రసాదించడం లేదు? పరమపదానికి వెళ్ళాలనే కోరిక నాలో ఉన్న తరువాత కూడా అజ్ఞానంతో పీడింపబడుతున్న ఈ భూమిపై ఇంకా ఎందుకు ఉంచావు? ఎందుకు నన్ను వెంటనే తీసుకెళ్లడం లేదు? నేను శక్తి లేని వాడిని, ఈ విషయంలో ఏదైనా చేయగల శక్తి మీకు మాత్రమే ఉంది. నేను పరమపదము చేరుకోడానికి అవసరమైన చర్యలు మీరు తీసుకోకపోవడానికి కారణం ఏమిటి? దయచేసి చెప్పండి.

అడియేన్ శ్రీదేవి రామానుజదాసి

మూలము : http://divyaprabandham.koyil.org/index.php/2017/02/arththi-prabandham-37/

పొందుపరిచిన స్థానము – http://divyaprabandham.koyil.org/

ప్రమేయము (గమ్యము) – http://koyil.org
ప్రమాణము (ప్రమాణ గ్రంథములు) – http://granthams.koyil.org
ప్రమాత (ఆచార్యులు) – http://acharyas.koyil.org
శ్రీవైష్ణవ విద్య / పిల్లల కోసం – http://pillai.koyil.org

hindi Other sthOthra rathnam

स्तोत्र रत्नम – श्लोक 1 – 10 – सरल व्याख्या

Published by:

श्री: श्रीमते शठकोपाय नमः श्रीमते रामानुजाय नमः श्रीमद्वरवरमुनये नमः

पूरी श्रृंखला

<<तनियन्

श्लोक 1 –

इस प्रथम श्लोक में श्री आळवन्दार् स्वामीजी, श्रीनाथमुनी स्वामीजी के ज्ञान और वैराग्य रूपी यथार्थ संपत्ति का वंदन करते है।  

नमो’चिंत्याद्भुधाक्लिष्ट ज्ञान वैराग्यराश्ये |
नाथाय मुनये’गाधभगवद् भक्तिसिंधवे ||

मैं श्रीनाथमुनि स्वामीजी को नमस्कार करता हूं, जो बुद्धि से परे अद्भुत ज्ञान और वैराग्य का संग्रह हैं, वह ज्ञान आर वैराग्य उन्हें (भगवान की कृपा से) सरलता से प्राप्त है, वह जो भगवान का ध्यान करते हैं और भगवान के प्रति असीम भक्ति के सागर हैं।

श्लोक 2 –

इस श्लोक में, भगवान के अवतारों से संबंधित श्रीनाथमुनि स्वामीजी के ज्ञान आदि की परम महानता का वर्णन किया गया है। वैकल्पिक रूप से, यह समझातें हैं कि “उनका ज्ञान आदि (जो पिछले श्लोक में समझाया गया है) उसमें सीमित रहने के बजाय, मुझ (आळवन्दार्) तक बह रहा है”।

तस्मै नमो मधुजिधंग्री सरोज तत्व:
ज्ञानानुराग महिमातीशयांतसीम्ने |

नाथाय नाथमुनये’त्र परत्र चापि
नित्यं यदीय  चरणौ शरणं मदीयम् ||

मधु नामक राक्षस का वध करने वाले भगवान श्रीमन्नारायण के दिव्य चरणकमलों में श्रीमान् श्रीनाथमुनि स्वामीजी का सच्चा ज्ञान और सच्ची भक्ति थी। ऐसे श्रीमान नाथमुनि स्वामीजी के दिव्य चरण हमेशा इस दुनिया में और दूसरी दुनिया में भी मेरी शरण हैं। वे [मेरे] नाथ/ स्वामी हैं। मेरा ऐसे श्रीनाथमुनि स्वामीजी के श्रीचरणों में नमस्कार।

श्लोक 3 – 

जैसे प्यासे की प्यास अधिक से अधिक पानी पीने से नहीं बुझती, वैसे ही श्रीआळवन्दार् कह रहे हैं कि “मैं उनका दास हूँ, बारंबार”।

भूयो  नमो’परिमिथाच्युत भक्ति तत्त्व
नामृताबद्धि परिवाह शुभैर्वचोभि: |

लोके’वतीर्ण परमार्थ समग्र भक्ति-
योगाया नाथमुनये यमिनाम् वराय ||

श्रीनाथमुनि स्वामीजी को फिर से मेरा नमस्कार, जिन्होंने भगवान के प्रति असीमित भक्ति और सच्चे ज्ञान के सागर से बहते हुए शुभ शब्दों के रूप में इस संसार में अवतार लिया है, जिनका अवतार हमारे लिए परम कृपा/उपकार है, जो पूर्ण हैं, जिनमें भक्ति योग है और जो योगियों में सबसे श्रेष्ठ हैं।

श्लोक 4 –

इस श्लोक में, श्रीआळवन्दार्, श्री पराशर भगवान को श्रीविष्णु पुराण के रूप में उनके योगदान के कारण प्रणाम करते हैं।

तत्वेन यश्चिदचिदीश्वर तत्स्वभाव:
भोगापवर्ग तधुपायगतीरुधार: |

संदर्शयन् निरमिमीत पुराणरत्नम
तस्मै नमो मुनिवराय पराशराय ||

उन उदार श्रीपराशर ऋषि को मेरा नमस्कार, जो ऋषियों में सर्वश्रेष्ठ हैं और जिन्होंने स्पष्ट रूप से तीन तत्वों- चित्, अचित् और ईश्वर (तत्व त्रय) की व्याख्या, उन तत्वों के गुण, सुख (इस भौतिक क्षेत्र के), मोक्ष (मुक्ति), इस भौतिक जगत में सुख के साधन और इस क्षेत्र से मुक्ति के साधन, और जो लक्ष्य जीवात्माओं द्वारा प्राप्त किया जा सकता है इन सब विषयों का स्पष्टीकरण देनेवाला, पुराणों में मणि (सर्वोत्तम)- श्रीविष्णु पुराण हमें दयापूर्वक प्रदान किया।

श्लोक 5 –

श्रीआळवन्दार्, श्रीशठकोप स्वामीजी के दिव्य चरणों में प्रणाम करते है और शरणागति करते है।

माता पिता  युवतयस्तनया  विभूति:
सर्वं यदेव नियमेन मदन्वयानाम् |

आध्यस्य न: कुलपतेर्वकुलाभिरामं 
श्रीमत् तदंघ्रियुगलम् प्रणमामि मुर्धना ||

श्रीशठकोप स्वामीजी के दिव्य चरण हमेशा [मेरे और] मेरे वंशजों के लिए माता, पिता, स्त्री [पति/पत्नी], बच्चे, महान-धन और बाकी वह सब कुछ हैं, जो यहां वर्णित नहीं है। मैं ऐसे आळ्वार के दिव्य चरणों में शीष झुकाकर नमन करता हूं, जो हमारे [वैष्णव] वंश के अग्रणी और मुखिया हैं, जो मजीझा के फूलों से सुशोभित हैं और जिनके पास श्रीवैष्णवश्री (कैंकर्य का धन) है।

श्लोक 6 – 

जैसा कि तिरुवाइयमौळी 7.9.7 में कहा गया है “वैगुन्तनागप् पुगळ” (आळ्वार  भगवान की कृपा से  उनकी स्तुति श्रीवैकुण्ठ के स्वामी के रूप में करते है)। क्योंकि भागवतों द्वारा की गयी स्तुति भगवान को प्रिय है, और भगवान का गुणगान करना आचार्यों को भी प्रिय है, तो भगवान की प्रशंसा करने के आशय से, संक्षेप में उपाय (साधन) और उपेय (लक्ष्य) की व्याख्या करते हुए, भगवान की स्तुति करने लगते हैं।

यन्मूर्ध्नि मे श्रुतिशिरस्सु च भाति यस्मिन्
अस्मन् मनोरथपथस् सकलस्समेति ।

स्तोश्यामि नः कुलधनम् कुलदैवतम् तत्
पादारविन्दम् अरविन्दविलोचनस्य ॥

मैं ,श्रीपुण्डरीकाक्ष  के दिव्य चरणकमलों की स्तुति करने जा रहा हूँ, जो हमारे कुल के धन हैं और हमारे कुल के (भरोसेमंद) आराध्य हैं, जिनके दिव्य चरणों में हमारा सारा प्रेम पहुँचता है, जिनके दिव्य चरण मेरे शीष पर है और वेदांत में भी है।

श्लोक 7 –

श्री भगवत गीता 1.47 में कहा गया है कि “विसृज्य सशरं चापं ” (बाणों के साथ धनुष को गिरा दिया) अर्थात अर्जुन ने युद्ध के लिए निकलने के बाद युद्ध का त्याग कर दिया, उसी प्रकार श्रीआळवन्दार् भी प्रयास से पीछे हट गए।

तत्वेन यस्य महिमार्णवशीकराणुः
शक्यो न मातुमपि शर्वपितामहाद्यैः ।

कर्तुम् तदीयमहिमस्तुतिमुद्यताय
मह्यम् नमो’स्तु कवये निरपत्रपाय ॥

भगवान की महानता के सागर की एक बूंद में व्याप्त एक छोटे से परमाणु को भी सही मायने में मापना शिव, ब्रह्मा आदि के लिए भी असंभव है। मैं, निर्लज्जतापूर्ण कवि होने का दावा करते हुए जो ऐसे भगवान की महानता का गुणगान करने [गाने] के लिए निकला हूँ, इसके लिए मुझे [इस हँसने योग्य प्रयास के लिए] स्वयं का अभिवादन करना चाहिए।

श्लोक 8 –

जैसे भगवान ने युद्ध से पीछे हट गये अर्जुन को प्रेरित किया, जिस पर अर्जुन ने श्रीभगवत गीता 18.73 में कहा “करिष्ये वचनं तव ” (जैसा आपने कहा था, मैं लड़ूंगा), उसी प्रकार यहाँ, भगवान श्रीआळवन्दार् को प्रेरित करते है और कहते है कि “मुख केवल भगवान की स्तुति करने के लिए उपस्थित है; जैसा कि श्रीविष्णु सहस्रनाम में कहा गया है ‘स्तव्य: स्तवप्रिय:’ (भगवान प्रशंसनीय है और उन्हें प्रशंसा पसंद है), प्रशंसा के लिए मुझे प्रिय है”। यह सुनकर, श्रीआळवन्दार् आश्वस्त हो जाते हैं [भगवान की स्तुति करने के लिए]।

यद्वा श्रमावधि यथामथि वाप्यशक्तः
स्तौम्येवमेव खलु ते’पि सदा स्तुवन्तः ।

वेदाश्चतुर्मुख मुखाश्च महार्णवान्तः
को मज्जतोरणुकुलाचलयोर्विशेषः ॥

या, मैं जो असमर्थ हूं, भगवान की  प्रशंसा तब तक करूंगा जब तक मैं  थक न जाऊँ अथवा जितना मैं जानता हूं; इस प्रकार सदा स्तुति करने वाले वेद, और चतुर्मुख ब्रह्मा आदि, जो स्तुति कर रहे हैं; तब एक (छोटे) परमाणु और एक (बड़े) पर्वत में क्या अंतर है, जो एक विशाल महासागर के अंदर डूबा हुआ है?

श्लोक 9 –

अब, श्रीआळवन्दार् कहते हैं कि वे ब्रह्मा आदि की तुलना में भगवान की स्तुति के लिए अधिक योग्य हैं।

किञ्चैष शक्त्यतिशयोन न ते’नुकम्प्यः
स्तोतापि तु स्तुति कृतेन परिश्रमेण ।

तत्र श्रमस्तु सुलभो मम मन्दबुद्देः
इत्युद्यमो’यमुचितो मम चाप्जनेत्र ॥

इसके अलावा, मैं आपकी प्रशंसा करने की अपनी क्षमताओं के कारण आप के द्वारा कृपा करने के योग्य नहीं हूं; परन्तु मैं इस विधि आपकी कृपा के योग्य हूँ क्योंकि आपकी स्तुति करते हुए मैं थक गया हूँ; थकान अर्थात अत्यंत कम बुद्धि होने के कारण मैं आसानी से थक जाऊँगा; इस प्रकार, यह प्रयास [आपकी स्तुति करने का] केवल मेरे लिए [ब्रह्मा वगैरह की तुलना में] उपयुक्त है।

श्लोक 10 –

भगवान के गुणगान से पीछे हटने और पुनः उनके गुणगान करने के लिए आश्वस्त होने के बाद, श्रीआळवन्दार् भगवान के परत्वम (सर्वोच्चता) की व्याख्या करते है, और बाद के पांच श्लोकों में शरणागति को दर्शाते है। इस पहले श्लोक (पांचों में से) में, श्रीआळवन्दार् दयापूर्वक “कारण वाक्य” (शास्त्र के वे अंश, जो भगवान ही आधारभूत है, इस बात की चर्चा करते हैं) के माध्यम से भगवान की सर्वोच्चता की व्याख्या करते हैं।

नावेक्षसे यदि ततो भुवनान्यमूनि
नालं प्रभो ! भवितुमेव कुतः प्रव्रुत्तिः ।

एवं निसर्ग सुह्रुदि त्वयि सर्वजन्तोः
स्वामिन् न चित्रम् इदं  आश्रित वत्सलत्वम् ॥

हे भगवान! यदि (आप) ने सम्पूर्ण जलप्रलय के बाद अपनी दया दृष्टि नहीं की होती, तो ये संसार नहीं बनते; यह स्पष्ट है कि कोई भी कार्य नहीं हुआ होता [यदि दुनिया को शुरू करने के लिए नहीं बनाया गया होता]। हे प्रभो! इस प्रकार, जब आप सभी प्राणियों के स्वाभाविक मित्र हैं, तो अपने भक्तों के प्रति मातृ स्नेह प्रकट करने के इस गुण को देखना असामान्य नहीं है।

– अडियेन भगवती रामानुजदासी

आधार : http://divyaprabandham.koyil.org/index.php/2020/10/sthothra-rathnam-slokams-1-10-simple/

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

iraNdAm Ayiram periya thirumozhi periya thirumozhi 2nd centum

periya thirumozhi – 2.7.7 – uLam kanindhu irukkum

Published by:

SrI:  SrImathE SatakOpAya nama:  SrImathE rAmAnujAya nama:  SrImath varavaramunayE nama:

periya thirumozhi >> Second centum >> Seventh decad

<< Previous

Highlights from avathArikai (Introduction)

No specific introduction.

pAsuram

uLanganindhirukkum unnaiyE pidhaRRum
unakkanRi enakku anbonRu ilaLAl
vaLangani pozhil sUzh mAlirunjOlai
mAyanE! enRu vAy veruvum
kaLangani muRuval kArigai peridhu
kavalaiyOdu avalam sErndhirundha
iLangani ivaLukku en ninaindhirundhAy?*
idavendhai endhai pirAnE!

Word-by-Word meanings

(Since this girl is always thinking about you)
uLam kanindhu irukkum – She has a contented heart; (while speaking)
unnaiyE – You who are the object of her union
pidhaRRum – incoherently speaking;
unakkanRi – other than in your matter
enakku – in my matter, where I have longed forever to give birth to her
onRu – even a little
anbilaL – not having any love;
vaLam – very sweet
kani – having fruits
pozhil – by gardens
sUzh – surrounded
mAlirunjOlai – one who is mercifully residing in thirumAlirunjOlai
mAyanE enRu – saying “Oh one who is having amazing ability!”
vAy veruvum – she is blabbering;
kaLam kani – sweet like kaLam fruit
muRuval – smile
kArigai – having beauty
peridhu kavalaiyOdu – with great sorrow in heart
avalam sErndhirundha – being with paleness
iLam kanni – young girl
ivaLukku – in her matter
en ninaindhirundhAy – what are you thinking?

(leaving paramapadham)
idavendhai – having arrived in thiruvidavendhai
endhai pirAnE – Oh lord of my clan!
sollu – You should mercifully speak a word.

Simple translation

My daughter has a contented heart; she is incoherently speaking about you who are the object of her union; other than your matter, she is not even having a little bit of love for me who has longed forever to give birth to her; she is blabbering saying “Oh one who is having amazing ability and who is mercifully residing in thirumAlirunjOlai surrounded by gardens having very sweet fruits!” Oh lord of my clan! What are you thinking in the matter of this young girl who is having sweet smile and beauty like the kaLam fruit, and has great sorrow in heart and paleness? You should mercifully speak a word.

Highlights from vyAkyAnam (Commentary)

uLam kanindhu irukkum – Heart will be matured and will not reveal what is being thought in it. Heart being well matured is when emperumAn who should enjoy does not do so, being helpless.

unnaiyE pidhaRRum – Until she started speaking, the divine mother thought “This is based on mutual love”. As said in mahAbhAratham SAnthi parvam 200 “jAmadhagnyasya jalpatha:” (I have heard paraSurAma, son of jamadhagni, speaking incoherently), she is speaking incoherently while you don’t care for her. Had there been mutual love, then her speech would also be coherent.

unakku … – She cut off her desire “Will she not speak about me once?” She only has attachment towards her friends who made her become totally dependent on him, or towards him.

vaLam … – She will relentlessly speak about his efforts which lead to such great love towards him. She thinks about emperumAn’s amazing qualities and activities of presenting himself to mlEchchas (those who are outside the varNa system) in thirumAlirunjOlai which is looked down upon by Aryas (noble people), which is surrounded by garden having abundant fruits, and is speaking unconsciously by her impressions (on him) being her teacher inducing her to speak.

vAy veruvum – As said in SrI rAmAyaNam sundhara kANdam 32.11 “vichinthyA vAchA bruvathi thamEva” (Since I am pondering with my mind about that SrI rAma only, and always saying “SrI rAma! SrI rAma!”) – first she was meditating, subsequently she could not even do it and was just repeating based on previous impressions.

kaLangani muRuval – Son! Who [parakAla nAyaki] is relentlessly speaking what should be spoken by whom [bhagavAn]? SrI rAma would relentlessly speak about sIthAp pirAtti as said in SrI rAmAyaNam AraNya kANdam 64.78 “sIthEva chArudhathIm” (sIthA who is having a smiling face). Just as the heart of sIthAp pirAtti, who desired to win over SrI rAma, was appearing in a well matured manner, parakAla nAyaki’s smile is very pleasing. SrI rAmAyaNam AraNya kANdam 63.12 beautifully explains how SrI rAma was won over by sIthAp pirAtti’s smile. “asmin mayA sArdham udhAraSeelA SeelAthalE pUrvam upOpavishtA | kAnthasmithA lakshmaNa jAthahAsA thvAmAha sIthA bahuvAkya jAtham ||”

  • asmin – Along with iLAiya perumAL, perumAL was searching for pirAtti while they were separated from her; at that time, as they came across a spot where perumAL would play water games with pirAtti, perumAL saw that spot and mercifully spoke to iLaiya perumAL.
  • asmin – Previously I had great enjoyment where we are suffering in separation today,
  • mayA sArdham – In loving affairs, perumAL has great regards on self. But even I had to remain like a spectator [kANa vandha chOzhar – those kings who would come and witness events], on seeing her expertise in romance and her loving interactions.
  • udhAra SeelA – While living in the capital city, due to being shy in front of mother-in-law and father-in-law, the enjoyment will be limited; but here being a secluded place, since there is no such restriction, she was offering herself fully to me.
  • SilAthalE pUrvam – There was a rock where they would play water games; while getting tired, perumAL was trying to climb there first, and as said in “prEkshithagyAsthu kOsalA:” (Residents of kOsala town will understand the mind from one’s glance), since she also has that skill [being related to kOsala clan], she understood perumAL’s intent from his action and climbed that same rock ahead of him, and stayed there filling the place, to make him tired.
  • upOpavishtA – Similarly, whatever perumAL was trying to do, she would do before him and make him tired.
  • kAnthasmithA – Normally, she will attract anyone; the face looks great with the smile. Further, she was having a laughter to indicate her recent victory.
  • thvAmAha – Previously, perumAL would never leave a job unfinished; this is the only place where he could not become victorious; due to that he hung his head in shame; she left perumAL and looked at the face of iLaiya perumAL who greatly praises perumAL and mercifully spoke cheerfully in many ways “See brother! You have accomplished whatever you have thought about; you are very strong men; we are women; you go for hunting and war; we have never left our homes; you can do whatever you want; see your brother has won”.

kArigai – One who has natural femininity.

peridhu … – kavalai – mental suffering; avalam – physical suffering; kavalai – instability in heart; avalam – not caring for physical appearance.

iLangani – She is younger than the divine daughter of SrI janakarAjan for whom you went and broke the above. She cannot sustain herself in separation from you as she did as said in SrIrAmAyaNam sundhara kANdam 33.17 “samA dhvAdhaSa thathrAham” (I enjoyed for twelve years). If she is very young, only if she had enjoyed the union previously, she could suffer in separation like this; did she have such union? Yes. She had natural union (through gAndharva vivAham – a type of marriage where man and woman would secretly marry on their own without any rituals) and her mother would not know about it.

en … – As you waited in the surrounding garden of SrI mithilA to marry the divine daughter of SrI janakarAja, you are waiting in thiruvidavendhai; hence what are you thinking in her matter?

In the next article we will enjoy the next pAsuram.

adiyen sarathy ramanuja dasan

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org

hindi iyaRpA rAmAnusa nURRanthAdhi

रामानुस नूट्रन्ददि (रामानुज नूत्तन्दादि) – सरल व्याख्या – पाशुर 101 से 108

Published by:

श्री: श्रीमते शठकोपाय नम: श्रीमते रामानुजाय नम: श्रीमत् वरवरमुनये नम:

रामानुस नूट्रन्दादि (रामानुज नूत्तन्दादि) – सरल व्याख्या

<< पाशुर 91 से 100 

http://divyaprabandham.koyil.org/wp-content/uploads/2015/07/emperumAnAr_ThirumEniyil_pUrvacharyargaL-Large.jpg

पाशुर १०१: श्रीरंगामृत स्वामीजी कहते हैं श्रीरामानुज स्वामीजी की मिठास उनके पवित्रता से भी उच्च हैं। 

मयक्कुम् इरु विनै वल्लियिल् पूण्डु मदि मयन्गित्
तुयक्कुम् पिऱवियिल् तोन्ऱिय एन्नै तुयर् अगऱ्ऱि
उयक्कोण्डु नल्गुम् इरामानुस एन्ऱदु उन्नै उन्नि
नयक्कुम् अवर्क्कु इदु इळुक्कु एन्बर् नल्लवर् एन्ऱु नैन्दे

अब मैं आपकी यह स्तुति कर रहा हूं कि “अज्ञानप्रद पुण्यपाप नामक दो प्रकारके कर्म रूपी बेडीमें फंसाकर, (उससे) विवेक को नाशकर भ्रम पैदा करनेवाले संसार में जन्म लेनेवाले मेरे दुःख दूरकर, कृपया मेरा उद्धार करनेवाले हे श्रीरामानुज स्वामिन्।” परंतु सत्पुरुष कहते हैं कि यों स्तुति करना, प्रेमपूर्वक आपका ही नित्यध्यान करनेवाले द्रुतहृदयों के लिए अनुचित है। श्रीरामानुज स्वामीजी के पावनत्व व भोग्यत्व नामक दो धर्म होते हैं। पावनत्व माने भक्तों के पाप मिटाकर उनको पवित्र बनाना, और भोग्यत्व माने नित्य अनुभव करने योग्य मधुर रहना। रसिक लोगों का यह मंतव्य है कि इन दोनों में पावनात्व की अपेक्षा भोग्यत्व का अनुसंधान करना ही श्रेष्ठ है। क्योंकि पावनत्व का अनुसंधान करने वाला कुछ स्वार्थका ख्याल करता है, अर्थात् अपने पाप मिटाने की इच्छा करता है; भोग्यत्व के अनुसंधान में यह स्वार्थभावना नहीं रहती। अतः हाल में अमुदनार कह रहे हैं कि मैंने श्रीस्वामीजी के पावनत्व का ही जो बहुत अनुसंधान किया यह कुछ अनुचित- सा लगेगा। इसका यह तात्पर्य नहीं कि पावनत्व का अनुसंधान सर्वथा अनुचित है। क्योंकि श्रीस्वामीजी के सभी गुणों का चिन्तन करना आवश्यक है ही। और गुरुजी ने जो हमारे पापों को समूल मिटा दिया, उसका अनुसंधान नहीं करने पर हम कृतघ्न भी बनेंगे। अतः एक दृष्टि से यह काम करना पड़ता है और दूसरी दृष्टि से इस पर जोर डालना कुछ अनुचित सा प्रतीत होता है।

पाशुर १०२: श्रीरंगामृत स्वामीजी स्वयं श्रीरामानुज स्वामीजी से उनके उदार गुण का कारण पूछते हैं ताकि वें इस संसार में उनके ओर बढ़ सके।

नैयुम् मनम् उन् गुणन्गळै उन्नि एन् ना इरुन्दु एम्
ऐयन् इरामानुसन् एन्ऱु अळैक्कुम् अरु विनैयेन्
कैयुम् तोळुम् कण् करुदिडुम् काणक् कडल् पुडै सूळ्
वैयम् इदनिल् उन् वण्मै एन् पाल् एन् वळर्न्ददुवे

(हे गुरुजी!) मेरा मन आपके गुणों का ही ध्यान करता हुआ पिघल जा रहा है; मेरी वाणी सुदृढ़ अध्यवसाय के साथ यों पुकार रही है कि, “हे हमारे नाथ श्री रामानुज स्वामिन् !” मुझ महापापी के हाथ भी (आपके लिए) अंजलि कर रहे हैं; आँख(आपके) दर्शन पाना चाहती हैं । समुद्र-परिवृत इस विशाल पृथ्वीतल पर मुझ पर ही आपकी दया जो इस प्रकार फैल रही है, इसका कारण क्या होगा ?

पाशुर १०३: श्रीरंगामृत स्वामीजी कहते हैं कि उनकी इंद्रीया श्रीरामानुज स्वामीजी की ओर शामिल हो गई क्योंकि वें बड़ी कृपा से अपने कर्मों से मुक्त हो गये और उन्होंने उन्हें बहुर अमूल्य ज्ञान प्रदान किया।

वळर्न्द वेम् कोबम् मडन्गल् ओन्ऱाय् अन्ऱु वाळ् अवुणन्
किळर्न्द पोन् आगम् किळित्तवन् कीर्त्तिप् पयिर् एळुन्दु
विळैन्दिडुम् सिन्दै इरामानुसन् एन्दन् मेय् विनै नोय्
कळैन्दु नल् ज्ञानम् अळित्तनन् कैयिल् कनि एन्नवे

पूर्वकाल में कठोर कोपवाले एक नरसिंगरूप को धारण कर, खङ्गधारी (हिरण्य) असुर का मत्त व दृढ़ वक्ष चीर डालने वाले भगवान का दिव्य यशरूपी सत्य जिसमें खूब उत्पन्न होता है, ऐसे (सुक्षेत्र) मनवाले श्रीरामानुज स्वामीजीने, मेरे शरीर में व्याप्त समस्त पाप मिटा कर, मुझ करतलामलक की तरह अतिस्पष्ट ज्ञान को भी प्रदान किया। श्रीरामानुज स्वामीजी के मनरूपी अच्छे क्षेत्र में भगवान के दिव्ययशरूपी सस्य खूब उपजते हैं; कहनेका यह तात्पर्य है कि श्री स्वामीजी के मन में सदा भगवान के दिव्य यश के सिवा दूसरी किसी वस्तु की चिंता नहीं रहती। ऐसे उन्होने अमुदनार के समस्त पाप मिटाकर उन्हें अतिविशद ज्ञान को प्रदान किया।

पाशुर १०४:  श्रीरामानुज स्वामीजी द्वारा हीं एक काल्पनिक प्रश्न का उत्तर देते हुए “अगर आप भगवान को देखेंगे तो क्या करेंगे?” श्रीरंगामृत स्वामीजी कहते हैं कि अगर भगवान स्वयं के विषय में भी प्रगट होते हैं तो भी वें कहते हैं कि वें श्रीरामानुज स्वामीजी के दिव्य गुणों को छोड़ और कुछ नहीं मांगेंगे जो उनके दिव्य स्वरूप में दीप्तिमान हैं।

कैयिल् कनि अन्न कण्णनैक् काट्टित् तरिलुम् उन्दन्
मेय्यिल् पिऱन्गिय सीर् अन्ऱि वेण्डिलन् यान् निरयत्
तोय्यिल् किडक्किलुम् सोदि विण् सेरिलुम् इव्वरुळ् नी
सेय्यिल् तरिप्पन् इरामानुस एन् सेळुम् कोण्डले

(औदार्य के विषय में) विलक्षण मेघ के समान विराजमान हे श्रीरामानुज स्वामिन्! यदि आप मुझे साक्षात् भगवान के ही हस्तामलक की भांति अतिविशद दर्शन करा दें, तो भी मैं (उनकी परवाह न करता हुआ) आपके दिव्यमंगलविग्रह के (सौन्दर्यादि) शुभगुणों के सिवा दूसरी किसी वस्तू पर अपनी नजर नहीं डालूंगा; मैं बेशक संसाररूपी इस नरक में ही पड़ा रहूंगा; अथवा ज्योतिर्मय परमधाम पहुँचूंगा, इसकी चिंता नहीं। परंतु आप यही कृपा करें (कि मैं उक्त प्रकार आपके श्रीविग्रह के ही दर्शन करता रहूं); यह कृपा पाकर ही मैं (संसार में ही अथवा मोक्षमें हो) शांति पा सकूंगा।

पाशुर १०५: जबकी सभी जन कहते हैं संसार को छोड़ना हैं और परमपद को प्राप्त करना हैं और उस परमपद को पाने की इच्छा के लिए दोनों को समान समझना चाहिए। आपका इच्छुक स्थान कौनसा हैं? वें इस पाशुर के जरिए बताते हैं।

सेळुम् तिरैप् पाऱ्कडल् कण् तुयिल् मायन् तिरुवडिक्कीळ्
विळुन्दिरुप्पार् नेन्जिल् मेवु नल् ज्ञानि नल् वेदियर्गळ्
तोळुम् तिरुप् पादन् इरामानुसनैत् तोळुम् पेरियोर्
एळुन्दु इरैत्तु आडुम् इडम् अडियेनुक्कु इरुप्पिडमे

सुंदर लहरों से समावृत क्षीरसागर में शयन करनेवाले अत्याश्चर्यचेष्टित भगवान के श्री पादों के आश्रय में रहनेवाले महात्माओं के हृदय में नित्यनिवास करनेवाले, श्रेष्ठ ज्ञानियों तथा परमवैदिकों से प्रणम्य श्रीपादवाले श्री रामानुज स्वामीजी के भक्त महात्मा लोग जिस स्थल में, आनंद के मारे उठकर नाचते, कूदते और कोलाहल मचाते हुए निवास करते हैं, वही स्थान मेरा भी निवासस्थान होगा। कितने ही महात्मा लोग क्षीराब्धिनाथ भगवान के भक्त होते हुए भी, उनकी उपेक्षा कर, श्रीरामानुज स्वामीजी के श्रीपादों का निरंतर ध्यान करते हैं, और उस आनंद से मस्त होकर नाचते कूदते और कोलाहल मचाते रहते हैं। ऐसे महात्मा श्रीरामानुज-भक्त लोग जहा विराजते हैं, मैं भी वहीं निवास करना चाहता हूं।

पाशुर १०६: श्रीरामानुज स्वामीजी श्रीरंगामृत स्वामीजी का उनके प्रति स्नेह को देखकर बड़ी कृपा से श्रीरंगामृत स्वामीजी के मन की इच्छा करते हैं। यह देखकर श्रीरंगामृत स्वामीजी प्रसन्नता से और शुक्र से यह पाशुर का पाठ करते हैं। 

इरुप्पिडम् वैगुन्दम् वेन्गडम् मालिरुन्जोलै एन्नुम्
पोरुप्पिडम् मायनक्कु एन्बर् नल्लोर् अवै तम्मोडुम् वन्दु
इरुप्पिडम् मायन् इरामानुसन् मनत्तु इन्ऱु अवन् वन्दु
इरुप्पिडम् एन्दन् इदयत्तुळ्ळे तनक्कु इन्बुऱवे

साधु पुरुष कहते हैं कि अत्याश्चर्य दिव्य चेष्टितवाले भगवान जिनके अद्भुत गतिविधियों के वासस्थान, श्रीवैकुंठ धाम, श्रीवेंकटाचल और श्रीवनगिरी (तिरुमालिरुन्जोलै) नामक पर्वत हैं; ऐसे भगवान उक्त समस्त स्थानों के साथ पधारकर श्रीरामानुज स्वामीजी के हृदय में निवास करते हैं; एवं वे गुरुजी हाल में यहां पधार कर मेरे हृदय में सानंद विराज रहे हैं।

पाशुर १०७:  श्रीरामानुज स्वामीजी के दिव्य मुखारविंद को देखकर जिन्होंने श्रीरंगामृत स्वामीजी के प्रति स्नेह प्रगट किया हैं, श्रीरंगामृत स्वामीजी कहते हैं कुछ हैं जो वें उन्हें प्रदान करना चाहते हैं और अपनी इच्छा को प्रगट करते हैं।

इन्बुऱ्ऱ सीलत्तु इरामानुस एन्ऱुम् एव्विडत्तुम्
एन्बुऱ्ऱ नोय् उडल् तोऱुम् पिऱन्दु इऱन्दु एण् अरिय
तुन्बुऱ्ऱु वीयिनुम् सोल्लुवदु ओन्ऱु उण्डु उन् तोण्डर्गट्के
अन्बुऱ्ऱु इरुक्कुम्बडि एन्नै आक्कि अन्गु आट्पडुत्ते

हे आनंदपूर्ण व सौशील्यगुणविभूषित श्रीरामानुज स्वामिन्। आपसे मेरी यह एक विनती है कि, हड्डी में घुसकर दुःख देने वाले रोगों के आस्पद अनेक शरीरों में जन्म लेना, फिर मरना, इस प्रकार अनंत दुःख पाते रहने पर भी, मुझे सर्वदेशों व सर्वकालों में आप अपने भक्तों का ही भक्त बनाकर उन्हीकी सेवा में लगा दीजिए, यही मेरी प्रार्थना है। (मैं जन्म व्याधि जरा मरण रूप अनंत दुःखपूर्ण इस संसार से डरता हुआ, इससे मुक्ति नहीं माँगूंगा। यह कैसा भी हो, इसकी चिंता नहीं; किंतु मैं आपके भक्तों का ही भक्त और नित्यसेवक हो जाऊं, यह एक ही मेरी प्रार्थना है।)

पाशुर १०८:  इस प्रबन्ध के प्रारम्भ में श्रीरंगामृत स्वामीजी ने “रामानुजन् चरणारविन्दम् नाम्मन्निवाळ नेञ्जे” के लाभ की प्रार्थना किए हैं (हमें श्रीरामानुज स्वामीजी के दिव्य चरण कमलों में उपयुक्त होकर रहना चाहिए), श्रीमहालक्ष्मीजी से प्रार्थना करते हैं कि उनकी इच्छा पूर्ण करने की पुरूषकार करे। अंतिम पाशुर में भी वें श्रीमहालक्ष्मीजी को पाने को पूछते हैं जो हमें कैंकर्य रूपी धन प्रदान करेंगे।

अम् कयल् पाय् वयल् तेन्नरन्गन् अणि आगम् मन्नुम्
पन्गय मामलर्प् पावयैप् पोऱ्ऱुदुम् पत्ति एल्लाम्
तन्गियदु एन्नत् तळैत्तु नेन्जे नम् तलै मिसैये
पोन्गिय कीर्त्ति इरामानुसन् अडिप् पू मन्नवे

हे मन! मानों सारी भक्ति हमारें यहां ही स्थिर प्रतिष्ठित हुई होगी, ऐसा विलक्षण भाग्य पाने के लिए, और विशाल यशवाले श्रीरामानुज स्वामीजी के चरणारविन्दों को अपने शिरोभूषण के रूप में नित्य धारण करने के लिए, सुंदर मिनभरित खेतों से परिवृत श्रीरंगक्षेत्र में विराजमान भगवान के अतिमनोहर श्रीवक्ष में नित्यनिवास करनेवाली, श्रेष्ठ कमल पुष्प में अवतीर्ण, प्रतिमासदृश सुंदरी श्री महालक्ष्मीजी की हम स्तुति करेंगे। इस प्रार्थना के साथ यह दिव्यप्रबन्ध समाप्त किया गया। इसके आदि तथा अंत में श्री महालक्ष्मीजी का नामस्मरण मंगलार्थ किया गया है। इसमें कविनामांकन और फलश्रुति नहीं हैं। इसका गान स्वयंपुरुषार्थ है; अतः इसके लिए दूसरा फल ढूंढने की आवश्यकता नहीं है। और अत्यंत विनयपूर्ण होने से अमुदनार ने इसमें अपना नाम नहीं बताया।

आधार : http://divyaprabandham.koyil.org/index.php/2020/05/ramanusa-nurrandhadhi-pasurams-101-108-simple/

अडियेन् केशव् रामानुज दास्

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org

iraNdAm Ayiram periya thirumozhi periya thirumozhi 2nd centum

periya thirumozhi – 2.7.6 – than kudikkEdhum

Published by:

SrI:  SrImathE SatakOpAya nama:  SrImathE rAmAnujAya nama:  SrImath varavaramunayE nama:

periya thirumozhi >> Second centum >> Seventh decad

<< Previous

Highlights from avathArikai (Introduction)

No specific introduction.

pAsuram

than kudikku Edhum thakkavA ninaiyAL
thadangadal nudangeyil ilangai
vankudi madanga vALamar tholaiththa
vArththai kEttu inbuRum mayangum
minkodi marungul surunga mEl nerungi
menmulai ponpayandhirundha
enkodi ivaLukku en ninaindhirundhAy?
idavendhai endhai pirAnE!

Word-by-Word meanings

than – her
kudikku – for the clan
thakkavA – apt path
Edhum – any
ninaiyAL – does not analyse and know!
thadam – vast
kadal – ocean
nudangu – curved
eyil – having fort
ilangai – present in lankA
van – strong demons’
kudi – clan
vAL amar – in the cruel battle
tholaiththa – destroyed
vArththai – news
kEttu – hear
inbuRum – become joyful; (again)
mayangum – will faint;
min – lightning
kodi – like a slender creeper
marungul – waist
surunga – to bend
mEl – above
nerungi – close to each other
pon payandhirundha – one who has golden coloured paleness
mel – soft
mulai – having bosoms
en kodi ivaLukku – in my daughter’s matter
en ninaindhirundhAy – what are you thinking?

(leaving paramapadham)
idavendhai – having arrived in thiruvidavendhai
endhai pirAnE – Oh lord of my clan!
sollu – You should mercifully speak a word.

Simple translation

My daughter parakAla nAyaki does not analyse and know the apt path for her clan; she becomes joyful as she heard the news of lankA which is surrounded with vast ocean and curved fort where the clan of strong demons was destroyed in a cruel battle; then she will faint. What are you thinking in the matter of my daughter who is having soft bosoms which have golden coloured paleness, close to each other, above her waist, which resembles lightning and a slender creeper, and which makes her waist bend? Oh lord of my clan! Having arrived in thiruvidavendhai, you should mercifully speak a word.

Highlights from vyAkyAnam (Commentary)

than kudikkEdhum – Just as it is said in “emperumAnAr dharSanam” (SrI rAmAnuja dharSanam), mother is saying “than kudi” (My daughter’s clan) instead of “nam kudi” (our clan). Instead of saying as per our understanding, perumAL himself would mercifully say “irAmAnusan udaiyAr” (servitors of SrI rAmAnuja). piLLAn would say “If a precious gem stone is placed in the middle and strung, the necklace will be fully valued as that gem [similarly, emperumAnAr’s presence in the middle of the guruparamparA adds glory to it]”.

than kudikku Edhum thakkavA ninaiyAL – This is how parakAla nAyaki is now as she is saying “Are you going to protect your dignity or not?” We thought that we could increase the dignity of our clan starting with her. But while we were thinking like that, she is pushing it down into the ocean.

than kudikku – As said in SrI rAmAyaNam bAla kANdam 67.22 “janakAnAm kulE kIrthim Aharishyathi mE suthA” (king janaka tells of his daughter “My daughter sIthA will bring celebrity to the clan of janakas”), it is after her birth in this clan that the clan attained new glories. One day, when embAr heard how beautifully parASara bhattar learnt/recited, he shed [happy] tears; with melted heart, he showed bhattar mercifully saying “janakAnAm kulE kIrthim Aharishyathi mE suthA”. As said in SrI rAmAyaNam yudhdha kANdam 30.30 “… thath thasya sadhruSam bhavEth” (it will be appropriate for SrI rAma, who is capable of annihilating enemies, to agitate lankA with his arrows and redeem me), we cannot worry for our result and should remain “It is achieved by his grace”. sIthAp pirAtti remained thinking “If we are reaching him, what is the purpose of these other means?” parakAla nAyaki remains thinking “Shall we not reach to be in front of him by any means, and then remain calm?”

Edhum thakkavA ninaiyAL – She is thinking to perform madal, or to kill herself by hanging from a tree.

ninaiyAL – The divine mother is following her daughter’s thoughts, since she cannot lose her.

thadam kadal … – She will become pleased thinking about the helping nature of emperumAn so that she need not try to hang herself etc. He helped sIthAp pirAtti after she tried to kill herself. Having the vast ocean as a moat, and the fort which will cause shivers in the enemies as they hear about it. Alternatively, having curved fort.

ilangai van kudi madanga – Not just the protection for the town, but the clan which is grown greatly due to the boons they (members of the clan) have received. To have such strong clan destroyed. Unlike rAkshasas who fought deceitful battle, SrI rAma fought an honest battle to destroy such strong clan – that is the incident from SrI rAmAyaNam. Hearing that,

inbuRum – She becomes pleased thinking “When he helped another woman (sIthAp pirAtti) who was in the same situation (as I am), was it not similar to helping me!”

mayangum – She becomes bewildered thinking “Instead of an unhelpful person not helping, he is helpful in nature, yet not helping me!” and faints. First she becomes pleased thinking about his closeness and then faints thinking about him not helping even after being so close.

min kodi … – Could she be abandoned if she faints? [No] The bosoms at the upper portion of her body push to further shrink the lightning and creeper like waist, just as one would sit atop something and cut the base.

men mulai – Though the bosoms are hard in nature, they are said to be soft here to indicate that they cannot tolerate the separation.

pon payandhu irundha – The paleness covered her body to make her beauty become dust.

en kodi – The mother is thinking “even if he is not helping seeing her beauty, he will at least help seeing her family heritage”.

ivaLukku en ninaindhu irundhAy – Could you not help her even after she has paleness, firm belief, sorrow, beauty and family heritage?

idavendhai endhai pirAnE – Your presence in thiruvidavendhai reveals that you have got more paleness than she [in separation from her]. You would have remained in SrIvaikuNtam had your divine form not become pale. What are you, who have arrived and are mercifully residing in thiruvidavendhai revealing your paleness, thinking in her matter?

In the next article we will enjoy the next pAsuram.

adiyen sarathy ramanuja dasan

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org

iraNdAm Ayiram periya thirumozhi periya thirumozhi 2nd centum

periya thirumozhi – 2.7.5 – Odhilum

Published by:

SrI:  SrImathE SatakOpAya nama:  SrImathE rAmAnujAya nama:  SrImath varavaramunayE nama:

periya thirumozhi >> Second centum >> Seventh decad

<< Previous

Highlights from avathArikai (Introduction)

No specific introduction.

pAsuram

Odhilum un pEr anRi maRROdhAL
   urugum nin thiruvuru ninaindhu
kAdhanmai peridhu kaiyaRavu udaiyaL
   kayal nedungaN thuyil maRandhAL
pEdhaiyEn pEdhai piLLaimai peridhu
   theLLiyaL vaLLi nuNmarungul
Edhalar munnA en ninaindhirundhAy?
   idavendhai endhai pirAnE!

Word-by-Word meanings

idavendhai endhai pirAnE! – Oh my lord in thiruvidavendhai!
Odhilum – While speaking
un pEr anRi – other than your name
maRRu – anyone else’s name
OdhAL – will not say;
nin – your
thiruvuru – physical beauty
ninaindhu – thinking about
urugum – she is melting;
kAdhanmai – desire (in your matter)
peridhu – is growing more and more; (due to that)
kaiyaRavu udaiyaL – she is anguishing like the one who has lost her belonging;
kayal – kayal (carp) fish like
nedu – very wide
kaN – in the eyes
thuyil – having sleep
maRandhAL – forgotten;
pEdhaiyEn pEdhai – my very desirous daughter’s
piLLaimai – childishness
peridhu – is big; (on your matter)
theLLiyaL – she is having great clarity;
vaLLi – like a creeper
nuN – slender
marungul – she who is having waist
Edhalar munnA – in front of those who don’t like
en ninanidhirundhAy – What are you thinking to do?

Simple translation

Oh my lord in thiruvidavendhai! My daughter parakAla nAyaki, while speaking, will not say any other name than your name; she is melting thinking about your physical beauty; her desire is growing more and more in your matter; she is anguishing like the one who has lost her belonging; her kayal fish like very wide eyes have forgotten to sleep; my very desirous daughter’s childishness is big; she is having great clarity in your matter; in front of those who don’t like, what are you thinking to do for her who is having creeper like slender waist?

Highlights from vyAkyAnam (Commentary)

Odhilum … – To start with, she will not speak; but if she does,

un pEr anRi maRRu OdhAL – She is not saying “aiyar, Achchi” (Father, mother),

urugum nin thiru uru ninaindhu – As she thinks about emperumAn through his name, she will melt like ice.

kAdhanmai peridhu – Her desire is greater than his physical beauty.

kaiyaRavu udaiyaL – Her loss is greater than her desire.

When asked “What is the limit of her loss?”

kayal … – Eye which resembles a kayal (carp) fish, youthful and vast. Just as huge towns become empty, the sleep has exited fully from the vast eye.

pEdhaiyEn pEdhai – My foolish daughter. I who am having foolishness to pray to get a daughter like her. As said in thiruviruththam 37 “nedungAlamum kaNNan nINmalarp pAdham” (Praying for a long time to get krishNa’s long flower like divine feet).

piLLaimai peridhu – Her childishness is greater than her youthfulness. In worldly matters, she is not knowledgeable as those who are at her age.

theLLiyaL – But in your matters she is greater than those who have heard vEdhAntham.

vaLLi nuN marungul – Her physical beauty is such that one cannot abandon her due to her childish nature. Her childishness and wisdom are of no use; her beauty is sufficient for you to not abandon her.

Edhalar munnA – In front of the enemies who scold her saying “You desired for him; now you have nicely attained him!”.

en ninaindhirundhAy – What are you, who thinks “I should not let her suffer in front of the enemies”, thinking in her matter? sthOthra rathnam 25 “nathE’nurUpa:” (It is not apt for you). It is alright for SrIvaikuNtanAthan to abandon her. But you, who are in thiruvidavendhai (who have arrived for this purpose), cannot do it.

In the next article we will enjoy the next pAsuram.

adiyen sarathy ramanuja dasan

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org

iraNdAm Ayiram periya thirumozhi periya thirumozhi 2nd centum

periya thirumozhi – 2.7.4 – Uzhiyil peridhAl

Published by:

SrI:  SrImathE SatakOpAya nama:  SrImathE rAmAnujAya nama:  SrImath varavaramunayE nama:

periya thirumozhi >> Second centum >> Seventh decad

<< Previous

Highlights from avathArikai (Introduction)

No specific introduction.

pAsuram

Uzhiyil peridhAl nAzhigai ennum
    oN sudar thuyinRadhAl ennum
Azhiyum pulambum anRilum uRangA
    thenRalum thIyiniR kodidhAm
thOzhiyO! ennum thuNaimulai arakkum
    sollumin en seygEn? ennum
Ezhai en ponnukku en ninaindhirundhAy?
    idavendhai endhai pirAnE!

Word-by-Word meanings

nAzhigai – nAzhigai duration (24 minutes)
Uzhiyil – more than a kalpa (one day of brahmA)
peridhu – stretching very much
ennum – she told that;
oN – having great radiance
sudar – sun
thuyinRadhu ennum – she will tell that he has set;
Azhiyum – ocean
pulambum – is making noise;
anRilum – anRil bird
uRangA – is not sleeping;
thenRalum – southerly breeze
thIyinil – more than fire
kodidhAm – is blowing in a cruel manner;
thOzhI – Oh friend!
Oh! ennum – will call her saying “Oh”;
thuNai mulai – two nipples
arakkum – will control;
en seygEn – what shall I do
sollumin ennum – she will tell “tell me”;
Ezhai – very desirous
en – one who is born to me
ponnukku – in the matter of this best girl

en ninaindhirundhAy – what are you thinking?

(leaving paramapadham)
idavendhai – having arrived in thiruvidavendhai
endhai pirAnE – Oh lord of my clan!
sollu – You should mercifully speak a word.

Simple translation

My daughter told that one nAzhigai (24 minutes) stretches to be a kalpa (1 day of brahmA); she will tell that the greatly radiant sun has set; ocean is making noise; anRil bird is not sleeping; southerly breeze is blowing in a cruel manner more than fire; she will call her friend saying “Oh!”; she will control her two nipples; she will tell me “What shall I do?” What are you thinking in the matter of this best girl who is born to me? Oh lord of my clan who has arrived in thiruvidavendhai! You should mercifully speak a word.

Highlights from vyAkyAnam (Commentary)

Uzhiyil peridhAl nAzhigai ennum – Even kalpa has an end, but these nAzhigais are going in an endless manner. This [nAzhigai] cannot be explained in comparison to anything else, and can only be said as in bruhadhAraNyaka upanishath “nEthi nEthi” (bhagavAn is not of this nature, not of this nature). The order of Uzhi being larger than nAzhigai is gone.

oN sudar thuyinRadhAl ennum – She told that sun who measures the nAzhigai (time) has disappeared. Sun becomes destroyed along with all other items which get destroyed towards the end of the kalpa; unlike then, now, though he is roaming around, his effect is not felt. Sun, who would fully eliminate the sorrows of night (due to separation from loved ones) by his appearance, has not come. It appears that bhagavAn’s orders as said in thaiththirIya upanishath “bhIshOdhEthi sUrya:” (Sun appears due to fear for bhagavAn) have lapsed. Here “thuyil” indicates both sleep and death.

Azhiyum pulambum – As the ocean observed “Sun who is younger to me, is harming her. Why should I remain silent?” and set out to harm parakAla nAyaki. As the greatly powerful ocean loses its strength and makes noise out of fear/sorrow, it reminds her of how bhagavAn in SrI rAmAvathAram, who is most powerful, became weak and spoke with fear/sorrow [in separation from sIthAp pirAtti].

anRilum uRangA – The sleepless state of the anRil bird reminds her of her divine consort (emperumAn) remaining sleepless while being together with her.

thenRalum thIyinil kodidhAm – The coolness of the southerly breeze reminds her of her beloved lord’s touch and harms her. It appears that to reduce the heat of southerly breeze, one should dry it in the fire.

thOzhiyO ennum – [Mother says] I am not fortunate enough to be called out “ammE” (Oh mother!) when she is harmed by something [she only calls her friend]. [parakAla nAyaki says] “Oh evil friend! You told me that everything will become favourable and cool me down, as we unite with him. But you have caused the whole town to show enmity towards me”

But, her youth will not wait when she cries out saying “thOzhiyO“.

thuNai mulai arakkum – As the bosoms start tormenting her saying “Show me what [who] is apt for me”, she will control her bosoms just as the children will cry out “Food! Food!” during famine and will be silenced by saying “Shut your mouth! Shut your mouth!”. periya thirumadal “munnirundhu mUkkinRu” (being present in front of my eyes and ageing more and more), as I witness, my youth is fading. If we are going to lose the youth anyway, why don’t I have my bosoms in my back [at least I won’t see them age]?.

sollumin en seygEn ennum – The torment by the bosoms is much greater than the torment given by southerly breeze etc. When all of those were tormenting, she cried out for her friend. Now, when these bosoms are tormenting her, she is asking everyone including friends, mothers to respond.

Ezhai – Even when told “You won’t get”, she would show desire as if she will get it.

en ponnukku – One who is so great that we cannot let her and her desire be tormented.

idavendhai – What are you, who show your desire through your action [by having bhUmip pirAtti on your left], unlike her who is showing her desire through speech, thinking about it?

In the next article we will enjoy the next pAsuram.

adiyen sarathy ramanuja dasan

archived in http://divyaprabandham.koyil.org

pramEyam (goal) – http://koyil.org
pramANam (scriptures) – http://granthams.koyil.org
pramAthA (preceptors) – http://acharyas.koyil.org
SrIvaishNava education/kids portal – http://pillai.koyil.org